เมื่อพูดถึง “เซ็กซ์” การมีเพศสัมพันธ์ คนส่วนมากมักมองแค่เป็นเรื่องบนเตียง แต่ในความเป็นจริงการมีเซ็กซ์ที่ดีนั้นจะช่วยเสริมสุขภาวะทางเพศที่ดีของคู่รักอีกด้วย
ปัจจุบันนักวิชาการและผู้ที่เกี่ยวข้องให้ความสำคัญกับเรื่องของการสื่อสาร ความสัมพันธ์ (Relationship) ของคนสองคน ตามความหลากหลายทางเพศไม่ได้จำกัดเพียงชายหรือหญิง ซึ่งจะช่วยให้ทั้งสองฝ่ายเข้าใจความต้องการของกันและกัน เป็นแนวทางในการปรับจูนความสัมพันธ์บนความยินยอมพร้อมใจ อันจะช่วยเติมเต็มชีวิตคู่ให้แข็งแรง มีความสุขที่ยั่งยืน
นพ.พลวัฒน์ ปรีชาบริสุทธิ์กุล ผู้ช่วยผู้อำนวยการคลินิกสุขภาพเชิงป้องกันและฟื้นฟู บีดีเอ็มเอส เวลเนส คลินิก (BDMS Wellness Clinic) อธิบายถึงการมีสุขภาวะทางเพศ (Sexual Wellbeing) ว่า นอกจากเรื่องของเพศสัมพันธ์แล้ว สิ่งที่สำคัญไม่แพ้กันคือ ความรู้สึกนึกคิด ทัศนคติ ความเชื่อ ความสัมพันธ์ระหว่างคู่รัก และความพึงพอใจที่เกิดขึ้นระหว่างมีกิจกรรมทางเพศ โดยเชื่อมโยงกับเพศสภาพต่างๆ ด้วย
ประเทศไทยมีการพูดคุยเรื่องสิทธิทางเพศ และการให้ความสำคัญทางเพศ รวมทั้งมีพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติมาตั้งแต่ปี 2550 บนแนวคิดที่ว่า สุขภาพทางเพศเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี กระนั้น ปัญหาสุขภาพทางเพศนั้นมีความซับซ้อนที่มากกว่าแค่เรื่องของสุขภาพทางร่างกาย บ่อยครั้งพบว่า มีเรื่องของจิตใจเข้ามาเกี่ยวข้องค่อนข้างมาก เช่น ความกังวล ความเครียด รวมไปถึงเรื่องสภาพสังคมในปัจจุบัน ด้วยความที่มีความหลากหลายค่อนข้างมาก สังคมจึงมีกรอบของการแสดงออกในระดับหนึ่ง แม้แต่ในคู่รักหลายๆ คู่ยังมีความตะขิดตะขวงใจที่จะพูดคุยกันตามตรง นานวันเข้าเกิดเป็นความอึดอัดคับข้องใจและส่งผลกระทบการมีสุขภาวะทางเพศที่ดี
“ฮอร์โมน” เป็นอีกเรื่องในอันดับต้นๆ ที่คนส่วนใหญ่จะนึกถึง นพ.พลวัฒน์ ปรีชาบริสุทธิ์กุล กล่าวว่า ฮอร์โมนเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญ เป็นตัวส่งสัญญาณการทำงานของระบบต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องทางด้านเพศ นอกจากฮอร์โมนเพศคือ “เทสทอสเทอโรน” ในผู้ชาย และ “เอสโตรเจน” และ “โปรเจสเตอโรน” ในผู้หญิงแล้ว ยังมีฮอร์โมนกลุ่มอื่นที่ส่งผลต่อสุขภาพทางเพศเช่นกัน คือ “ฮอร์โมนไทรอยด์” ที่ควบคุมการเผาผลาญของเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย ถ้ามีน้อยร่างกายจะอ่อนเพลีย ย่อมส่งผลต่อสุขภาวะทางเพศด้วย และกลุ่มสุดท้ายคือ กลุ่มฮอร์โมนความเครียด อย่าง “คอร์ติซอล” รวมทั้ง “เซโรโทนิน” และ “เมลาโทนิน” ซึ่งเป็นเรื่องของการผ่อนคลาย การมีความสุข และการนอนหลับ
การมีเพศสัมพันธ์ยังเป็นกลไกหนึ่งที่ร่างกายสร้างขึ้นเพื่อให้มนุษย์มีแฮปปี้ฮอร์โมน ช่วงที่มีเพศสัมพันธ์จะมีฮอร์โมนหลายตัวที่เป็นแฮปปี้ฮอร์โมนหลั่งออกมา เช่น “เอ็นดอร์ฟิน” ทำให้ผ่อนคลายมีสุข และ “ออกซิโทซิน” ที่จะหลั่งเมื่อมีความรักซึ่งกันและกัน ทำให้ความสัมพันธ์ของทั้งสองแนบแน่นมากยิ่งขึ้น
แม้ว่าการมีกิจกรรมทางเพศที่เหมาะสมและโดยการยินยอมพร้อมใจกันทั้งสองฝ่าย เป็นหนึ่งในปัจจัยที่ทำให้มีสุขภาวะทางร่างกายสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น แต่สำหรับผู้ที่ไม่ชอบการมีเพศสัมพันธ์ก็ไม่ได้ถือว่าผิดปกติ ซึ่งอาจเกิดจากประสบการณ์ก่อนหน้า หรือทัศนคติของแต่ละบุคคล ฉะนั้นการมีหรือไม่มีเพศสัมพันธ์ไม่ได้เป็นปัจจัยเพียงอย่างเดียวที่ทำให้ชีวิตคนเรายืนยาวขึ้นหรือสั้นลงแต่อย่างใด หากแต่เป็นปัจจัยหนึ่งที่ถ้ามีอย่างเหมาะสมและถูกต้อง จะได้รับการผ่อนคลายที่ดีขึ้น เป็นโบนัสของชีวิต
อย่างไรก็ตาม บางครั้งปัญหาฮอร์โมนลดลงไม่ได้เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุเท่านั้น เนื่องจากด้วยสภาพการใช้ชีวิตในสังคมปัจจุบันส่งผลให้เกิดความเครียด ทำให้ฮอร์โมนเพศลดลง โดยเริ่มพบได้มากขึ้นในผู้ชายที่อายุ 30 ตอนปลาย หรือ 40 ปี มีผลต่อสมรรถภาพทางเพศหรืออารมณ์ อาจแก้ไขได้ด้วยการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต หรือหากจำเป็นก็สามารถรับประทานอาหารเสริมที่สนับสนุนการสร้างฮอร์โมน หรือการใช้ฮอร์โมนทดแทนทางการแพทย์ ซึ่งจะต้องมีการตรวจประเมินเพื่อความเหมาะสมในการรักษา
การมีสุขภาวะทางเพศที่ดีนั้น นพ.พลวัฒน์ ปรีชาบริสุทธิ์กุล ย้ำว่า ต้องเริ่มต้นที่ตัวบุคคลก่อน ประการแรกคือ การที่คู่รักสามารถแสดงออกทัศนคติทางเพศอย่างมีอิสระมากขึ้นเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีที่จะทำให้ความสัมพันธ์ชัดเจนและแนบแน่นมากขึ้น มีการสนับสนุนซึ่งกันและกัน ไม่มีการบังคับ สิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องของการสื่อสารในแง่ของความรู้สึก โดยเฉพาะขณะมีกิจกรรมทางเพศร่วมกัน จะช่วยให้มีเพศสัมพันธ์ที่สมบูรณ์และสมดุลมากยิ่งขึ้น
ประการต่อมาคือ การใช้ชีวิตหรือไลฟ์สไตล์ที่ถูกต้อง เช่น “รับประทานอาหาร” ที่เหมาะสม ได้รับสารอาหารที่เพียงพอ “ออกกำลังกาย” สม่ำเสมอ สัปดาห์ละ 150 นาที ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นการออกกำลังกายอย่างหักโหมหรือหนักเกินไป ซึ่งจะส่งผลให้เกิดความเหนื่อยล้าและเครียดได้ กลายเป็นผลเสียต่อร่างกาย “การนอน” เฉลี่ยวันละ 7-8 ชั่วโมง โดยพบว่าการนอนน้อยลง 1 ชั่วโมง ส่งผลให้มีแนวโน้มในการสร้างฮอร์โมนเพศลดลง และปัจจัยสุดท้ายที่ส่งผลกระทบมากคือ “ความเครียด” ซึ่งอยากให้ทุกคนหาวิธีการผ่อนคลายความเครียด ให้มีอารมณ์เป็นบวกให้มากเข้าไว้การมีไลฟ์สไตล์ที่ถูกต้องเป็นรากฐานที่ดีของการมีสุขภาพร่างกายที่ดี ย่อมส่งเสริมการมีสุขภาวะทางเพศที่ดี
ทัศนคติในระดับสังคมเป็นอีกปัจจัยสำคัญในการส่งเสริมสุขภาพทางเพศที่ดีเช่นกัน การเริ่มต้นให้ความรู้ในเรื่องสุขภาพทางเพศที่ถูกต้อง การส่งเสริมความเข้าใจและทัศนคติ รวมไปถึงการสื่อสารทัศนคติทางเพศอย่างเหมาะสมในเวลาและกาลเทศะที่สมควร จะทำให้บุคคลสามารถตัดสินใจในเรื่องเกี่ยวกับสุขภาพทางเพศของตนเองได้ดียิ่งขึ้น เพราะบางครั้งการปิดกั้นไม่ให้รู้และไม่มีข้อมูลเพียงพออาจจะทำให้เกิดผลเสียได้ ปัจจุบันก็มีหลายหน่วยงานที่เข้ามาช่วยในการให้คำปรึกษาในเรื่องต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการเข้ารับการปรึกษาก่อนแต่งงาน การคุมกำเนิด ดูแลโรคประจำตัว หรือโรคที่เป็นอยู่ให้อยู่ในสภาวะที่ควบคุมได้ การปรับสมดุลฮอร์โมนเพื่อชะลอความเสื่อมของสภาพร่างกาย การเข้ารับคำปรึกษาปัญหาครอบครัวและสุขภาพจิต ทุกอย่างต้องสอดประสานกันในระดับบุคคลและสังคม เพื่อนำไปสู่การมีสุขภาวะที่ดี
ทั้งนี้ การเปิดใจคุยกันของคู่รักเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญที่สุด แต่ถ้าปรับแล้วยังไม่สบายกายไม่สบายใจ ก็สามารถขอรับการปรึกษาจากผู้ชำนาญการได้ เพราะปัญหาสุขภาพทางเพศสามารถป้องกัน และแก้ไขได้ด้วยการดูแลเชิงป้องกันและฟื้นฟูสุขภาพ.
BDMS Wellness Clinic มุ่งมั่นพัฒนาและวิจัยเรื่องสุขภาพ เพื่อมอบเป็นของขวัญสุขภาพแก่คนไทยทุกคน เพราะสุขภาพที่ดี คือของขวัญที่ดีที่สุด Live longer, Healthier and Happier