เพื่ออนุรักษ์ ฟื้นฟู และพัฒนาศิลปะการแสดงโขนในทุกมิติ ดังพระราชปณิธานในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง อีกทั้งเพื่อสนองพระราชปณิธานจากพระปฐม บรมราชโองการของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงตั้งพระราชหฤทัยในการทรงงานเพื่อสืบสาน รักษา และต่อยอด
มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ จึงจัดการแสดง โขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ฯ ประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๕ ตอน “สะกดทัพ”เพื่อเฉลิมฉลอง ๒ โอกาส มหามงคลของปวงชนชาวไทย ได้แก่ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๙๐ พรรษา ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๕ และเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗๐ พรรษา ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๕
การแสดงโขนมูลนิธิฯ ตอน “สะกดทัพ” พร้อมยกทัพมาสร้างความประทับใจให้ผู้ชมอีกครั้ง ระหว่างวันที่ ๓๐ ตุลาคม ถึง ๕ ธันวาคม ศกนี้ ที่หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย โดยเปิดให้จองบัตรที่ไทยทิคเก็ต เมเจอร์ได้แล้ว ตั้งแต่วันนี้ (๖ กันยายน) เป็นต้นไป
โดยในงานบูรพทัศน์ (Preview) การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๕ ตอน “สะกดทัพ” ในวันอังคารที่ ๖ กันยายน ๒๕๖๕ ณ หอประชุมเล็ก ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย ได้รับเกียรติจาก นายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานในการแถลงข่าว ร่วมด้วย ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ เลขาธิการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และประธานคณะกรรมการจัดการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ นางนิภา โสภาสัมฤทธิ์ อธิการบดีสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ พร้อมด้วยคณะกรรมการและผู้เชี่ยวชาญอีกมากมายเข้าร่วมงาน พร้อมเผยตัวอย่างการแสดงฉากสำคัญที่น่าตื่นตา ได้แก่ ขบวนไมยราพและหุงสรรพยา หนุมานรบยุงตัวเท่าแม่ไก่ และหนุมานรบมัจฉานุ อีกด้วย
นายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวถึงการสนับสนุนการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และความสำคัญของโขนในฐานะสมบัติทางวัฒนธรรมของประเทศไทย ว่า “การจัดแสดงโขนมูลนิธิศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เรื่องรามเกียรติ์ ตอนสะกดทัพ เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงเนื่องในโอกาสมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา ๙๐ พรรษา ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๕ เป็นที่ประจักษ์ว่า สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ ทรงอุปถัมภ์บำรุงและสนับสนุนส่งเสริมงานด้านศิลปวัฒนธรรมของชาติทุกแขนง รวมถึงการแสดงโขนซึ่งเป็นนาฏศิลป์ชั้นสูงของไทย ด้วยพระราชปณิธานอันแน่วแน่ที่ทรงอนุรักษ์ ส่งเสริม ฟื้นฟู และพัฒนาการแสดงโขนในทุกมิติ ทั้งเครื่องแต่งกาย ฉาก เวที แสง เสียง เทคนิค และรูปแบบการแสดง อันเป็นที่มาของโขนพระราชทานที่สร้างความตื่นตา ประทับใจ แก่ชาวไทยและชาวต่างประเทศ
“การแสดงโขนของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ที่จัดแสดงต่อเนื่องมากว่า ๑๐ ปี โดยมีจุดกำเนิดจากแนวพระราชดำริและพระราชหฤทัยมุ่งมั่นที่จะส่งเสริมศิลปะการแสดงโขนของสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งที่ช่วยให้ศิลปะการแสดงโขนอันเป็นสมบัติวัฒนธรรมเก่าแก่ของชาติกลับมา มีชีวิตชีวาได้รับความสนใจเพิ่มมากขึ้น ทั้งในแง่การศึกษาวิจัยข้อมูลความรู้ การฟื้นฟูงานด้านนาฎศิลป์ คีตศิลป์ และศิลปะการช่างแขนงต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในหลายๆ องค์กรหลายสถาบัน กระแสความตื่นตัวของศิลปะการแสดงโขนของไทยในหลายปีที่ผ่านมา ก่อให้เกิดคุณูปการมิใช่เฉพาะผู้ที่ทำงานด้านศิลปวัฒนธรรมเท่านั้น แต่เป็นความเคลื่อนไหวที่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อสังคมไทยและชาติไทย จนเป็นปัจจัยสำคัญให้ ยูเนสโก้ประกาศขึ้นทะเบียนโขนของไทย เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของมนุษยชาติเมื่อ พ.ศ. ๒๕๖๑ นับเป็นความภาคภูมิใจของคนไทยร่วมกัน”
ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ เลขาธิการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และประธานคณะกรรมการ จัดการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ กล่าวถึงภาพรวมการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอน “สะกดทัพ” ว่า “พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชปณิธานมุ่งมั่นที่จะสืบสานแนวพระราชปณิธานด้านงานศิลปาชีพของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยเฉพาะการแสดงโขน อันเป็นศิลปะการแสดงชั้นสูงที่รวมศาสตร์และศิลป์หลากหลายแขนงเข้าไว้ด้วยกัน ซึ่งนับตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๕๐ มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ได้จัดการแสดงโขน รวมทั้งสิ้น ๙ ตอน ได้แก่ ศึกพรหมาศ, นางลอย, ศึกมัยราพณ์, จองถนน, ศึกกุมภกรรณ ตอน โมกขศักดิ์, ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ, ศึกอินทรชิต ตอน พรหมาศ, พิเภกสวามิภักดิ์ และสืบมรรคา โดยในปีนี้จะจัดแสดงตอน “สะกดทัพ” ที่จะได้ตื่นตากับความงดงามของนาฏกรรมชั้นสูงของไทยที่จะมอบความสนุกสนานไปกับเรื่องราวที่ชวนติดตาม รวมทั้งเพื่อให้เยาวชนและประชาชนได้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมไทย
อาจารย์ประเมษฐ์ บุณยะชัย กล่าวถึงการจัดแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ในครั้งนี้ ว่า “ด้วยปีนี้เป็นปีมหามงคลของปวงชนชาวไทย เนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา ๙๐ พรรษา ๑๒ สิงหาคม ๒๕๖๕การจัดแสดงโขนในปีนี้ จึงเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อการอนุรักษ์และพัฒนา ‘โขน’ มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ โดยมูลนิธิได้ประพันธ์บทถวายพระพรขึ้นเป็นการเฉพาะ เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง และสนองพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมีพระราชปณิธาณในการสืบสาน รักษา ต่อยอดงานด้านศิลปาชีพ เพื่อประโยชน์ของประชาชนชาวไทยทั้งปวง”
ดร.สุรัตน์ จงดา ผู้กำกับการแสดง และเขียนบท กล่าวว่า “การแสดงโขนมูลนิธิศิลปาชีพฯ ในปีนี้ คณะกรรมการฯ ได้คัดเลือกตอน ‘สะกดทัพ’ ซึ่งครั้งนี้เป็นการนำบทพระราชนิพนธ์ ฉบับในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชมาเป็นบทการแสดงโขนมูลนิธิฯ ตอนนี้ ซึ่งเคยจัดแสดงในปี ๒๕๕๔ ในชื่อตอน ‘ศึกมัยราพณ์’ ที่ได้รับความนิยมจากผู้เข้าชมเป็นอย่างมาก และจากการทำแบบสอบถาม ในการแสดงครั้งล่าสุด ได้มีผู้ชมเรียกร้องให้นำการแสดงตอนดังกล่าวกลับมาอีกครั้ง เพราะเป็นตอนที่มีเรื่องราวสนุกสนาน เร้าใจ รวมถึงมีฉากที่ทั้งงดงามและใช้เทคนิคอลังการน่าตื่นตาตื่นใจมากมาย”
การแสดงโขน ตอน “สะกดทัพ” เป็นตอนที่มีฉากผจญภัยมากมาย ที่มาพร้อมความสนุกสนาน จากเรื่องราวการต่อสู้ของ หนุมาน ยอดวานรทหารเอกของพระราม และ ไมยราพ (ซึ่งสะกดตามบทพระราชนิพนธ์ใน รัชกาลที่ ๑ ต่างจากเมื่อ ๑๐ ปีก่อน ตอน “ศึกมัยราพณ์” ที่สะกดตามบทพระราชนิพนธ์ ฉบับในสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย) พญายักษ์เจ้าเมืองบาดาล ผู้มีกล้องยาวิเศษพร้อมมนต์สะกด ได้รับบัญชาจากทศกัณฐ์ให้มาช่วยรบกับพระราม จึงลอบเข้าไปสะกดทัพพระราม แล้วจึงแบกพระราม พาแทรกแผ่นดินไปยังเมืองบาดาล เป็นเหตุให้หนุมานต้องตามไปช่วยพระราม ในระหว่างทางไปเมืองบาดาล หนุมานจะสามารถฝ่าฟันด่านๆ เพื่อไปช่วยพระรามกลับมาได้สำเร็จหรือไม่
นอกจากนี้ ในงานยังได้รับเกียรติจากผู้เชี่ยวชาญอีกหลายท่าน ที่พร้อมถ่ายทอดเรื่องราวที่น่าสนใจ ได้แก่ ดร.อนุชา ทีรคานนท์ ในประเด็น การแสดงโขนที่ยูเนสโกประกาศการขึ้นทะเบียนให้เป็นมรดกทางภูมิปัญญาของมนุษยชาติ เมื่อปี ๒๕๖๑ ดร.เกิดศิริ นกน้อย ในประเด็นการคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่และการดำเนินงานในช่วงสถานการณ์ การแพร่ระบาดโควิด-19 อาจารย์สมศักดิ์ ทัดติ ในเรื่องกระบวนรำของไมยราพ อาจารย์ วิโรจน์ อยู่สวัสดิ์ ในเรื่องกระบวนรำของมัจฉานุ อีกทั้งศิลปินแห่งชาติอีก ๓ ท่าน ได้แก่ อาจารย์ รัจนา พวงประยงค์ ในเรื่องกระบวนท่ารำนางพิรากวน อาจารย์รัตติยะ วิกสิตพงศ์ การสร้างสรรค์รำถวายพระพร และอาจารย์ไพฑูรย์ เข้มแข็ง ในเรื่องกระบวนท่ารำและบทบาทของพระราม
สำหรับผู้สนใจชมการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ๒๕๖๕ ตอน “สะกดทัพ” ซึ่งกำหนดจัดแสดงระหว่างวันที่ ๓๐ ตุลาคม ถึง ๕ ธันวาคม ๒๕๖๕ ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย สามารถซื้อบัตรเข้าชมได้ตั้งแต่วันที่ ๖ กันยายนเป็นต้นไป ที่ไทยทิคเก็ต เมเจอร์ ทุกสาขา หรือ www.thaiticketmajor.com บัตรราคา ๑,๘๒๐ / ๑,๕๒๐ / ๑,๐๒๐ / ๘๒๐ / ๖๒๐ บาท รอบนักเรียน นักศึกษา บัตรราคา ๒๐๐ บาท (หยุดพักการแสดงทุกวันจันทร์และอังคาร) ติดตามข่าวสารความเคลื่อนไหวได้ทางเฟซบุ๊ก Khon Performance โขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ